آذر منصوری (( مشکلات اجتماعی زنان ایران ))

:زنان ایران علی رغم درخشش در حوزه های علمی فرهنگی و اجتماعی سیاسی با مشکلات اجتماعی روز افزون دسته و پنجه نرم می کنند.این نیمی از پیکره اجتماع همانگونه که در هجوم ها جنگ ها و غارت ها بیشترین آسیب را متحمل می شوند در شرایط افزایش ناامنی های اجتماعی و اسیب ها نیز در معرض مستقیم این آسیب ها قرار می گیرند.دولت نهم و دهم که با محور قرار دادن شعارهای اقتصادی برسر کار امد با گذشت بیش از هفت سال از روی کار آمدنش جامعه ایران را نه تنها با بحران های سیاسی داخلی و خارجی مواجه نموده بلکه پیامد ناکارآمدی و بی تدبیری او را می توان در حوزه اجتماعی به شکل ملموس تری مشاهده نمود.با نگاهی به آمار پراکنده موجود می توان به عمق طوفان هایی که در راه است بیشتر پی برد. به اعتقاد اکثر افراد جامعه مشکل اجتماعی وضعیتی است که بر چگونگی زندگی افراد جامعه اثر گذاشته و آن را مختل می کند.و در نتیجه مهم ترین ارزش های مورد قبول جامعه را به خطر می اندازد .با قبول این فرض که هر کدام از آن ها یک واقعیت عینی است مانند فقر-- بیکاری –اعتیاد- طلاق-تزلزل خانواده-شیوع بیماری های روانی-فحشا...و در بعد اداری و دولتی ان اختلاص و ناکآرآمدی خدمات دولتی و ...را می توان نام برد.دستیابی به آمار واقعی هر یک ازاین مشکلات نیازمند وجود اراده ای در دولت های مستقرووحود جامعه مدنی پویا است دولتی که با شناخت واقع بینانه آن چه که هست در پی یافتن راهکاری موثر برای کاهش و یا حذف آن هابا مشارکت نیروهای فعال و کارشناسان امر باشد.اما چنانچه در دولت اراده ای برای حل این مشکلات نباشد نه تنها تلاشی برای شناسایی آن ها نمی کند بلکه با پاک کردن صورت مسئله اساسا منکر این مشکلات می شود.اما علی رغم طفره دولت از ارآئه آمار وافعی می توان از اخبار پراکنده موجود -نگران تبدیل هر یک از مشکلات اجتماعی به بحران های لاینحل بود.1- فقر:این مشکل اجتماعی خود به تنهای می تواند بستر ساز بسیاری از مشکلات اجتماعی دیگر باشد همانگونه که پیشوایان دینی بر توجه مسئولان به مقوله فقر تاکید داشته اند گشترش فقر در کنار تبعیض و بی عدالتی جامعه را با بحران های روز افزون مواجه می سازد. بدون تردید اولین اقدام هر دولت در این ارتباط کنترل نرخ تورم است تورم لجام گسیخته بیشترین آسیب را متوجه اقشار کم در آمد کرده و روز بروز نیز طبقه متوسط را به طبقه فقیر نبدیل خواهد نمو د و خط فقر نیز در چنین وضعیتی با سرعت تساعدی رو به افزایش خواهد گذاشت .بر اساس گزارش بانک مرکزی خط فقر در سال 1391 در تهران 14000000و در کشور 8930000 ریال اعلام گردیده است که با توجه به نرخ تورم اعلامی (نزدیک22درصد و ثابت بودن درامدها بخش قابل تجهی از جمعیت کشور را شامل می شود .به گفته یکی از فعالان کارگری در حال حاضر 60 درصد از کارگران ایران زیر خط فقر مطلق زندگی می کنند.در کنار این وضعیت تعطیلی بسیاری از کارخانه ها و واحدهای تولیدی به دلیل اجرای ناقص طرح هدفمندی یارانه ها نیز مزید بر علت شده و بر لشگر فقرای ایران افزوده است.تاثیر این مشکل اجتماعی بر زنان ایران بصورت غیر مستقیم فشار مضاعفی را وارد می کند به هر روی وقتی یکی از مسئولین اذعان می دارد 1000 تومان امسال به اندازه 300 توامن سال پیش ارزش دارد موید فقیر تر شدن بخش عمده ای از جمعیت ایران در یکسال اخیر است.و روی آوردن بخشی از زنان ایران به دست فروشی در واگن های متروی تهران فارغ از نوع و چگونگی این کار نمونه ای بارزاز فقیر تر شدن جامعه زنان ایران است در کنار این موارد با توجه به مسئولیت مادر بودن بطور قطع انان که در تلاشند در صورت بودن لقمه نانی ابتدا نیاز غذایی فرزندان را تامین نمایند به شکلی نگران کننده در معرض بیماری های جسمی و روحی قرار خواهند گرفت و از همه ناگوارتر اینکه فقر خو به تنهایی می تواند ریشه همه مشکلات اجتماعی باشد.-2--:اعتیاد مشکل اجتماعی است که ماانند یک موجود زنده عمل می کند موجود زنده برای بقاء خود در صورت ایجاد شرایط جدید به انطباق وضعیت خود با شرایط پیش آمده می پردازد.بدین معنی که اگر شرایط برای توزیع و تولید ماده مخدری مساعد نباشد تغییر شکل داده و با نام جدید تاثیر متفاوت و شیوه مصرف جدید به بقاءخود ادامه می دهد .به عبارت دیگر مافیای مواد مخدر که بزرگترین مافیای موجود نیز می باشد با برنامه ریزی به روز شده به حیات خود ادامه میدهد از همین روی مبارزه با ان نیاز به یک عزم همه جانبه و فراگیر دارد تا بتوان بر ان چیره شد نقد شیوه های بکار گرفته شده در کشور و تاثیر گذاری هر یک در مجال این گفتار نیست اما به جرات می توان گفت راهکارهای بکار گرفته شده تا کنون نتوانسته به حل این مشکل اجتماعی کمک کند .و در اقدامی تعجب برانگیز دولت نهم و دهم بودجه مبارزه با مواد مخدر را نیز کاهش داده است. در کنار این ناتوانی متاسفانه آمار دقیق و روشنی هم از میزان مصرف موادمخدر در کشور وجود ندارد.اما همین آمار پراکنده در کنار اخبار حوادثی که گه گاه در صفحات حوادث روزنامه ها منتشر می شود بر افزایش نگران کننده مواد مخدر در بین زنان و دختران دلالت می کند.زنانی که یا در کنار مردان معتاد زندگی می کنند –توزیع کننده هستند و یا با قرار گرفتن در بین معتادین دیگر به این بیماری مبتلا می شوند.بخصوص برخی اخبار از مصرف انواع جدید مواد مخدر در خوابگاههای دانشجویی ودبیرستان های دخترانه حکایت می کند.به گفته یکی از دست اندرکاران 60000 زن معتاد در کشور وجود دارد .اگر میزان اعتیلد 1200000 نفرباشد اما منابع غیر دولتی 2تا3 برابر این رقم را گزارش می کنند.که به همین نسبت هم تعداد زنان افزایش می یابد.کراک تریاک هروئین و شیششه- نخ و ... بیشترین مواد مصرفی را شامل می شودیعنی رقمی بالغ بر150 تا 200 هزار نفر..به گزارش وزارت بهداشت نیز به ازای هر 8مرد معتاد یک زن معتاد وجود دارد.همجنین بر اساس آخرین گزارش ها 50درصد زندانیان زن در ایران را مجرمین مرتبط با مواد مخدر تشکیل می دهند..هر چه که هست اعتیاد زنان را مانند مشکلات اجتماعی دیگر نمی توان به صورت مجزا از اعتیاد مردان مورد بررسی قرار دادبه یژه انکه درامتدا اعتیاد باید نگران بیماری ایدز نیزبود . کودکانی که از مادران مبتلا متولد می شوند نیزموضوع نسبتا جدیدی است که در صورت بی توجهی به آن در آینده باید نگران پیامدهای خطیر آن بود..3- طلاق:بر اساس آخرین آمار منتشر شده ایران پس از امریکا دانمارک و مصر چهارمین کشور دارنده بیشترین میزان طلاق در دنیا است. البته شکل غیر ملموس ان در خانواده ها به طلاق عاطفی شهرت یافته است.آنچه که نگران گننده به نظر می رسد رشد فزاینده این مشکل اجتماعی در ایران است.آمارها نشان میدهد این روند سعودی بر روستا ها نیز سایه افکنده است و به گزارش آخرین اخبار از هر 100 مورد ازدواج در روستاها. 4- مورد به طلاق می انجامد.این در حالی است که در شهر ها از هر 100مورد ازدواج 12مورد به طلاق انجامیده است در آسیب شناسی افزایش میزان طلاق نظریات مختلفی تا کنون اراءه شده است دلایلی مانند فقر بیکاری سرپرست خانوار اعتیاد و بی اعتمادی زن نسبت به مرد و یا بالعکس که هر یک از موارد فوق خود ریشه در مشکلات اجتماعی دیگر دارد.اما با توجه به افزایش این امار و البته آمار پراکنده ای که از بالا رفتن سن ازدواج حکایت دارد این مشکل اجتماعی نیز در کنار سایر مشکلات در سالهای اخیر روند نگران کننده ای به خود گرفته است. اما این مشکل اجتماعی همانطور که ناشی از مشکلات اجتماعی دیگر است پیامد های خاص خود را نیز به دنبال دارد. یکی از این پیامد ها کودکان آسیب پذیر ناشی از طلاق است .که خود در آینده بخشی از مشکلات اجتماعی را شامل می شود.3 3- بیکاری:جدیدترین آمارها نرخ بیکاری و اشتغال کشور حاکی از تجمع بیکاران در شهرها بیکاری 40درصدی برای زنان 15تا 24ساله و بیکاری یک میلیون زن و 2/2 میلیون نفر مرد در سال جاری دارد.امار ارئه شده از مرکز امار ایران در زمینه وضعیت مشارکت اقتصادی در شهرها و روستاها و نیز اشتغال در سطوح مختلف سنی نشان می دهد که با وجود 17/3میلیون نفر از جمعیت فعال کشور در شهرها نرخ مشارکت 37/1درصد و کمتر از روستاهای کشور است.علاوه بر این در15 استان ایران نرخ بیکاری زنان بالای 50درصد زیر 29 سال گزارش شده است هم چنین 10 استان کشور نیز نرخ بیکاری بالای 60 درصدی را برای همین گروه سنی می دانند.بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری در گروه سنی 15 تا 29 ساله نشان می دهد که این شاخص نسبت به سال گذشته 2/3 درصد افزایش پیدا کرده است. . این مشکل اجتماعی خود منشاء بسیاری از مشکلات اجتماعی دیگر است بیکاری می تواند ریشه طلاق اعتیاد روسپیگری خشونت وافزایش جرم و جنایت باشد که ریشه در ساختار تولید هر کشور دارد .به دنبال اجرای ناموفق طرح هدفمندی یارنه ها و پیامدهای ناشی از ان متاسفانه شاهد به تعطیلی کشیده شدن بسیاری از واحدهای تولید ی در کشور بودیم و آمار از بزرگ شدن روز افزون لشکر بیکاران در کشورحکایت دارد.این در حالی است که 60 درصد قبول شدگان کنکور را زنان تشکیل می دهند. بالبع با افزایش خیل بیکاران در کشور شانس زنان نیز برای اشتغال کاهش خواهد یافت.در کنار این نابسامانیها .اقداماتی مانند کاهش ساعت کاری زنان در دولت نهم و دهم نیز موجب شده تا کارفرمایان به زنان شانس برابری برای اشتغال ندهند.چرا که اولویت آنان برای جذب نیرو ساعت کاری بیشتر و دستمزد کمتر است .متاسفانه در کنار مشکلات اجتماعی در سطح جامعه و موراد برشمرده شده خشونت- تکدی کری- فحشا و ایدز گسترش خشونت و...از مواردی هستند که مسئولین بهترین اقدام برای مقابله با انها را نادیده گرفتن و اعمال روشهای قهری میدانند روشی که در بیشتر کشورهای موفق در کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی منسوخ شده است .اما در سطح دولت نیز اختلاس های کلان با استفاده از امکانات دولتی و رانت به رشدی بی سابقه در طول سال های پس از انقلاب رسیده است من جمله اختلاس 3000میلیاردی که نه تنها نشان از رشد فساد گسترده در نهادهای دولتی دارد بلکه موجب تاثیر ی ناخوشایند در بین اقشار فرودست که هیچ منبع درامدی نیز ندارند خواهد شد ..گسترش دزدی فحشا ناامنی و از همه مهمتر سقوط اخلاق در چامعه مشکلاتی نیست که امروز بتوان بر ان سرپوش گذاشت و یا بتوان با اعمال راه حل های قهری صورت مسئله را پاک کرد.به ویژه انکه در این شرایط بیشترین آسیب را زنان متحمل می شوند.کاهش مشکلات اجتماعی اقدامی فراگیر و همه جانبه را طلب می کند چرا که مشکلات اجتماعی شکلی خوشه ای دارند به عبارت دیگر هر چند به شکلی متمایز رخ می نمایند اما به شدت در مجاورت و ارتباط با یکدیگر قرار دارند.اولین اقدام موثر برای مقابله پذیرش مشکل است .بدون این اقدام بطور قطع هر نوع مبارزه ای به نتیجه نخواهد انجامید.در کنار پذیرش این مسئله اجرای طرح جامع نظام رفاه اجتماعی که طرح ان در دولت اصلاحات مراحل مقدماتی ان را گدراند به عنوان اقدامی موثر قلمداد می شود .دولت دهم با اجرای نادرست طرح هدفمندی یارانه ها نه تنها توفیقی در کاهش مشکلات اجتماعی نداشت بلکه با تزریق نقدینگی بدون پشتوانه به بازار اقشار آسیب پذیر را با تورم مهار ناشدنی مواجه شاخته که روز بروز بر لشکر فقرا و بیکاران افزوده می افزاید .در کنار این ضعف غیر قابل انکار حذف نیروهای متخصص و کارشناس از سیستم مدیریتی و برنامه ریزی کشور و بی توجهی به هشدارهای انان نیز مزید بر علت شده ونیز اختلاس های بی سابقه در کنار حذف کامل جامعه مدنی در روند کاهش مشکلات اجتماعی عملا کشور را آبستن شرایط خطیری نموده که از هم اکنون می توان علائم ان را مشاهده نموده و در صورت فقدان اقدامی بجا و موثر باید در آینده ای نه چندان دور منتظر تبعات خانمانسوز ان بود .